Plataforma Arquitectura

Extracto do artigo publicado en Plataforma Arquitectura, o sitio web de arquitectura máis lido en español: con canais en inglés, español e portugués ao que acceden mensualmente máis de sete millóns de arquitectos de todo o mundo.

Proxecto ARGA é presentado baixo o título La segunda vida de los edificios.

O nacemento dunha idea

O abandono dun (…) edificio (…) significa a súa ruína, polo que a súa posta en valor permite a súa reintrodución na vida activa da sociedade. Entendemos que o novo uso se presenta como a mellor garantía para a súa supervivencia –sempre que sexa compatible–, concibindo este acto dende a capacidade da edificación de estar viva e de participar na sociedade do momento.

Somos conscientes de que uns usos vanse e outros veñen, pero os edificios quédanse. Grazas a eles, somos capaces non só de satisfacer novas necesidades, senón tamén de convivir co noso pasado dun modo razoable (…).

Esa consciencia foi a mesma que puxo de manifesto que mentres resulta relativamente doado encontrar información sobre unha arquitectura con varios séculos de existencia, e de igual modo tamén o é o obter datos sobre unha arquitectura contemporánea; pola contra, a dificultade aparece ao querer coñecer o proceso que leva a unha arquitectura deteriorada e obsoleta a converterse nunha arquitectura rehabilitada e de novo en funcionamento.

E desa necesidade de coñecemento naceu precisamente Proxecto ARGA.

(…) Dende a súa inauguración en setembro de 2014, Proxecto ARGA ampliou o seu labor de difusión da arquitectura galega máis allá da rehabilitación, pero en torno a ela.

Un antes e un despois

(…) Coa creación desta plataforma virtual conseguiuse dar resposta, de maneira pioneira, a esa inquietude de coñecemento sobre as transformacións arquitectónicas. Unha instancia aberta a todo público, sen necesidade de posuír coñecementos previos en materia de arquitectura ou rehabilitación.

A través da elaboración deste catálogo de carácter dinámico, aspírase –ficha a ficha, intervención a intervención– a desvelar a arquitectura rehabilitada galega, considerando a total ausencia dunha recompilación verdadeiramente contundente sobre o estado da arte na rehabilitación arquitectónica en Galicia.

A visión de conxunto que ofrecen as intervencións recollidas ata o momento (…) puxo de manifesto que a recuperación dunha arquitectura obsoleta (…) se presenta sempre como unha operación difícil e complexa de realizar, posto que a reconversión de usos abrangue unha serie de características esenciais que deben ser respectadas para que (…) a arquitectura preexistente perdure no tempo. Así entendemos a autenticidade como a (…) parte fundamental portadora da súa memoria. (…) e a súa conservación vai ligada ás solucións adoptadas durante a actuación na edificación preexistente á reversibilidade das mesmas. E esta reversibilidade permite manter a identidade do inmoble rehabilitado, é dicir, respecta eses lazos emocionais que nos conectan coa memoria (…).

Por outra banda, se ordenamos cronoloxicamente as arquitecturas rehabilitadas recompiladas ata agora (…) veremos como a medida que devanditas datas se aproximan máis ao momento actual existe unha maior preocupación pola existencia de compatibilidade entre a función orixinal e a función demandada polo promotor. Procúrase evitar calquera distorsión que poña en perigo a herdanza arquitectónica, intentando recuperar a conexión perdida trala intervención entre o novo uso e o orixinal (…).

Esta evolución tamén nos amosa como se pasou de actuacións de grandes dimensións con altos presupostos por parte de promotores públicos a intervencións en inmobles sensiblemente máis modestos en canto a tamaño e cuns orzamentos moito máis limitados, xeralmente debido a promotores privados con nulas ou escasas axudas do Estado.

De igual maneira revélase o nacemento dunha nova filosofía de vida: aquela que nos leva a converter a nosa residencia no noso lugar de traballo, dando lugar a unha economía baseada en pequenas empresas ou negocios familiares (…).

Do mesmo xeito tamén se observa como a industria hoteleira se presenta como unha segunda oportunidade na loita pola supervivencia destas arquitecturas obsoletas: trátase dun novo uso que aumenta o prazo de vida do inmoble (…). A actividade turística aporta uns ingresos que non só fan rendible a inversión inicial, senón que tamén fan autosostible ao conxunto hoteleiro. E o éxito destas intervencións fai desta industria algo cada vez máis apetecible aos inversores.

Pero independentemente do obxectivo final de ter unha nova función, a rehabilitación dunha arquitectura obsoleta depende precisamente da intención de permitir darlle continuidade e en ofrecerlle a oportunidade de que siga formando parte da sociedade do momento.